De ontroerende opening van het Requiem
Het Requiem van Wolfgang Amadeus Mozart begint met het indrukwekkende eerste deel: "Introitus: Requiem aeternam". Meteen bij de eerste klanken wordt duidelijk dat Mozart een meester is in het vertolken van diepe emoties. De muziek opent met een donkere, gedragen sfeer die perfect past bij de plechtigheid van een dodenmis.
De bassethoorns en fagotten zetten de toon. Deze instrumenten, met hun warme en melancholische klank, creëren een sonore basis die het karakter van het gehele werk aankondigt. Vervolgens voegen de altviolen en cello’s zich subtiel toe, met zachte maar dreigende akkoorden. De continuo-groep, bestaande uit cello, contrabas en orgel, zorgt voor een onderliggende spanning en harmonische samenhang.
Opvallend is dat er in dit eerste deel nog geen trompetten of pauken te horen zijn; deze instrumenten bewaren hun intrede voor latere momenten in het Requiem.
De intrede van het koor: een plechtig gebed
Na de instrumentale inleiding zet het koor in. De bassen nemen het voortouw en zingen op één toon: "Requiem aeternam dona eis, Domine". Deze monotone zanglijn herinnert sterk aan de traditie van de gregoriaanse zang en wekt een sacrale sfeer op. Vervolgens voegen de tenoren, alten en sopranen zich één voor één bij het koor, waardoor de klank zich als een gebed langzaam opent van donker naar licht.
De opbouw is zorgvuldig: de stemmen bewegen vloeiend zonder scherpe ritmes of snelle bewegingen, wat het geheel een bijna mystiek karakter geeft. De horizontale schrijfwijze van het koor versterkt dit effect: geen dramatische uitbarstingen, maar een plechtig, ingetogen smeekbede om eeuwige rust.
Muzikale symboliek in het Introitus
Het gebruik van de lage stemmen aan het begin is niet alleen een muzikale keuze, maar heeft ook een diepere symboliek. Het lijkt alsof de aarde zelf zingt, smekend om vrede voor de overledenen. Dit geeft het begin van Mozarts Requiem een extra laag van betekenis en maakt het werk nog indrukwekkender voor de luisteraar.
De afwezigheid van bombast en het intieme karakter van deze opening maken het Introitus tot een gedenkwaardig moment in de klassieke muziekgeschiedenis. Mozart slaagt erin om gevoelens van rouw en hoop met elkaar te verbinden op een manier die tijdloos aandoet.
Mysterie en Legenden
Rond het Requiem bestaan talloze legendes. Sommige verhalen suggereren dat Mozart geloofde dat hij zijn eigen dodenmis aan het schrijven was. Anderen beweren dat Antonio Salieri, een tijdgenoot van Mozart, een rol speelde in zijn overlijden, een theorie die vooral werd versterkt door de film Amadeus (1984). Hoewel deze verhalen romantische fictie zijn, dragen ze bij aan de mythische status van het werk.
Beleef het Introitus: bekijk de video
Bekijk en luister op deze pagina naar het ontroerende "Introitus: Requiem aeternam" uit het Requiem van W.A. Mozart. Laat u meevoeren door deze indrukwekkende opening van een van de beroemdste klassieke meesterwerken. Wilt u het liever live horen? Reserveer dan uw tickets voor een van de uitvoeringen in Nederland.